Karma??kl?k Endeksinin Büyüme Üzerine Etkileri ve Geli?mi?lik Düzeyindeki Ayr??maya Yans?malar?: Eski SSCB Ülkeleri Örne?i

Özet

Sosyalizmin teorik iddias?, ?rk, din, mezhep ve cinsiyet ay?r?m? gözetmeksizin e?itlikçi yap?y? in?a etmektir. Sovyet deneyimi, pratikte ise, bu ideali gerçekle?tirememi?tir. Bu e?itlikçi olmayan yap?, eski Sovyetler Birli?inden ba??ms?zl???n? alan ülkelere ait karma??kl?k endeksinde de görülmektedir. Di?er bir ifadeyle, bu e?itlikçi olmayan yap?n?n, Do?udaki ve Bat?daki geçi? ekonomilerine ait karma??kl?k endekslerinde farkl? yans?malarda bulundu?u gözlenmi?tir. Çünkü, Do?udakiler olumsuz ay?r?mc?l??a tabi tutulmalar?n?n sonucu olarak, do?al avantajlar? d???nda, üretim yetene?ine kavu?turulmam??lard?r. Bu çal??man?n amac?, literatürdeki karma??kl?k endeksi ile büyüme aras?ndaki do?rusal ili?kinin, Do?udaki ve Bat?daki geçi? ekonomilerinde benzerlik arz edip etmedi?ini belirlemektir. Bu çal??man?n 15 ülke üzerine 1996-2018 dönemi için panel regresyon analizleri sonuçlar?na göre, karma??kl?k endeksinin büyüme üzerine etkileri, Do?udaki ülkelerde literatürün aksine negatif iken, Bat?daki ülkelerde literatüre uygun olarak pozitif ç?km??t?r. Geçi? sürecine ba?l? olarak, Do?udaki ülkelerin bir k?sm?n?n sefaletin derinle?mesi sonucu az geli?mi? üçüncü dünya ülkesi konumuna geçti?i; Bat?daki ülkelerde ise bir refah toplumu olma özelliklerinin belirginle?mesi sonucu bu ülkelerin bir k?sm?n?n geli?mi? birinci dünya ülkesi konumuna geçti?i gözlenmi?tir.

Anahtar kelimeler: Karma??kl?k endeksi, Ekonomik büyüme, Panel regresyon analizi

Effects of the Complexity Index on Growth and its Reflections on Segregation at the Development Level: The Case of Former Soviet Republics

Abstract

Socialism, in theory, claims to establish an egalitarian structure without any discrimination in terms of race, religion, sect, and gender. However, the Soviet experience, in practice, has shown that this ideal has never been realized. This inegalitarian structure in countries that gained their independence from the former Soviet Union is also evident in the complexity index. In other words, it has been observed that this inegalitarian structure of the transition economies in the East and in the West has different reflections on their respective complexity indices. The underlying reason is that, in the Soviet era, the Eastern economies were hindered to acquire productive abilities other than their natural advantages, due to being subjected to negative discrimination. This study aims at determining whether or not the linear relationship between the complexity index and growth, as described in the literature, is similar among the transition economies in the East and in the West. According to the results of panel regression analysis for 15 countries in the period of 1998-2018, the effects of the complexity index on growth in the Eastern countries are negative on the contrary to the literature, and in the Western countries they are positive as in the literature. Along the transitional process, it has been observed that some Eastern countries gradually became less-developed third-world countries due to deepening of economic poverty; while the Western countries showed stronger characteristics of a welfare society, hence, some of these countries became developed first-world countries.

Keywords: Complexity index, Economic growth, Panel regression analysis

Prof. Dr. Cevat Gerni (Istanbul Beykent University, Istanbul, Türkiye)
0000-0002-0214-3879  cevatgerni@yahoo.com

Prof. Dr. Selahattin Sar? (Do?u? University, Istanbul, Türkiye)
0000-0003-3218-2753  1950ssari@gmail.com

Asst. Prof. Dr. Adem Türkmen (Erzurum Technical University, Erzurum, Türkiye)
0000-0002-1534-2332  adem.turkmen@erzurum.edu.tr

Prof. Dr. Ömer Selçuk Emsen (Atatürk University, Erzurum, Türkiye)
0000-0002-1809-0513  osemsen@hotmail.com

Submitted on: 2021-10-05 Accepted on: 2022-01-07

Year:2022 - Volume:1 Issue:1 Pages: 44-54

DOI: https://doi.org/10.36880/J01.1.0101

Download as PDF

APA style citation: Gerni, C. , Sar?, S. , Türkmen, A. , & Emsen, Öm. S. (2022). Karma??kl?k Endeksinin Büyüme Üzerine Etkileri ve Geli?mi?lik Düzeyindeki Ayr??maya Yans?malar?: Eski SSCB Ülkeleri Örne?i. Avrasya Ekonomileri Dergisi, 1(1), 44-54.

References

• Albeaik, S., Kaltenberg, M., Alsaleh, M., & Hidalgo, C. A. (2017). Improving the Economic Complexity Index. ArXiv:1707.05826. http://arxiv.org/abs/1707.05826
• Aytun, C., & Akin, C. S. (2014). OECD Ülkelerinde Telekomünikasyon Altyap?s? ve Ekonomik Büyüme: Yatay Kesit Ba??ml? Heterojen Panel Nedensellik Analizi. Iktisat Isletme ve Finans, 29(340), 69–94.
• Balassa, B. (1965). Trade Liberalization and “Revealed” Comparative Advantage. The Manchester School of Economic and Social Studies, 33(2), 99–123. https://doi.org/10.1111/j.1467-9957.1965.tb00050.x
• Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data (3rd ed). J. Wiley & Sons.
• Baltagi, B. H. (2011). Econometrics (5th ed). Springer.
• Birle?mi? Milletler Veri Taban? (UNDATA) [Eri?im: 11/03/2021] http://data.un.org/Data.aspx?q=Tajikistan&d=SNAAMA&f=grID%3A101%3BcurrID%3ANCU%3BpcFlag%3A0%3BcrID%3A762
• Cherednichenko, L. G., Dubovik, M. V., Ermolaev, S. A., & Seleznev, A. Z. (2018). Economic Complexity and Inclusive growth in a Climate of Outside Sanctions. Espacios, 39(18), 8.
• Coase, R., & Wang, N. (2015). Çin Nas?l Kapitalist Oldu? Tarcan Matbaas?.
• Dünya Bankas?/ Dünya Geli?mi?lik Göstergeleri Veritaban?, [Eri?im: 10/03/2021] https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
• Emsen, Ö. S. (2020). Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri D?? Ticaret ?li?kileri, Türkiye’de D?? Ticaret ve Lojistik - Uygulamal? ve Teorik Seçme Konular içinde, (Ed. ?. N. Yalman), Nobel Akademik Yay?nc?l?k E?itim Dan??manl?k, Ankara.
• Emsen, Ö. S., & Karaköy, Ç. (2009). Merkezi Asya ve Kafkas Geçi? Ekonomilerinde Entegrasyonun Olabilirli?i: AB’deki Kömür-Çelik Toplulu?u Benzeri Su ve Enerjide ??birli?i Aray???, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1): 181-202.
• Emsen, Ö. S., Yurttanç?kmaz, Z. Ç., & Ganiev, J. (2012). ?????????? ?? ???? ? ????????????? ????????????? (Devlet Özelle?tirmesinde K?rg?zistan Örne?i: Dünya ve Türkiye Aç?s?ndan Yabanc? Sermaye Çekebilirlik ve D?? Rekabet Gücü). Reforma, 2(54): 16-25.
• Ferrarini, B., & Scaramozzino, P. (2013). Complexity, Specialization, and Growth, Asia Development Bank, Economics Working Paper Series, No. 344. https://www.adb.org/sites/default/files/publication/30213/economics-wp-344-complexity-specialization-growth.pdf
• Ferraz, D., Moralles, H. F., Campoli, J. S., Oliveira, F. C. R. D., & Rebelatto, D. A. D. N. (2018). Economic complexity and human development: DEA performance measurement in Asia and Latin America. Gestão & Produção, 25, 839-853.
• Güneri, B. (2019). Economic Complexity and Economic Performance. Hacettepe University Graduate School of Sciences, Ankara.
• Harvard Üniversitesi Büyüme Labratuar?/ Ekonomik Karma??kl?k Atlas? [Eri?im: 08/03/2021] https://atlas.cid.harvard.edu/rankings
• Hava durumu https://www.nature.com/news/physicists-makeweather-forecasts-for-economies-1.16963
• Kazgan, G. (2005). Küreselle?me ve Ulus-Devlet: Yeni Ekonomik Düzen. ?stanbul Bilgi Üniversitesi Yay?nlar?, ?stanbul.
• Ku?kay, S. Y. (2001). Sovyet-Tipi Ekonomilerin Merkezi Planlamadan Serbest Piyasaya Geçi? Deneyimi (1989-2000). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Lapatinas, A., Garas, A., Boleti, E., & Kyriakou, A. (2019). Economic Complexity and Environmental Performance: Evidence from a World Sample (92833). MPRA. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/92833/
• Luttmer, E. F. P. (1999). Measuring Poverty Dynamics and Inequality in Transition Economies: Disentangling Real Events from Noisy Data. The World Bank, Washington D.C.
• Mealy, P., Farmer, J. D., & Teytelboym, A. (2018). A new interpretation of the economic complexity index (February 4, 2018). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3075591
• Moiseev, A. K., & P. A. Bondarenko (2020), Application of the Economic Complexity Index in Macro-Financial Models, Studies on Russian Economic Development, 31(3), 318-326.
• Nazl?o?lu, ?. (2010). Makro ?ktisat Politikalar?n?n Tar?m Sektörü Üzerindeki Etkileri: Geli?mi? Ve Geli?mekte Olan Ülkeler ?çin Bir Kar??la?t?rma, Yay?nlanmam?? Doktora Tezi, T.C. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Observatory of Economic Complexity (OEC), Economic Complexity Ranking (ECI), (Eri?im: Mart 2021) https://oec.world/en/rankings/eci/hs4/hs92
• Pedroni, P. (2001). Fully modified OLS for heterogeneous cointegrated panels. In Nonstationary panels, panel cointegration, and dynamic panels. Emerald Group Publishing Limited.
• Pérez-Balsalobre, S., Llano Verduras, C., & Díaz-Lanchas, J. (2019). Measuring subnational economic complexity: An application with Spanish data (No. 05/2019). JRC Working Papers on Territorial Modelling and Analysis.
• Sachs, J. D., & Warner, A. M. (2001). The curse of natural resources. European Economic Review, 45(4-6), 827-838.
• Stojkoski, V. & Kocarev, K. (2017). The Relationship Between Growth and Economic Complexity: Evidence from Southeastern and Central Europe, MPRA Paper, 77837. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/77837/
• Tar?, R. (2010). Ekonometri, 6. Bas?m, Umuttepe Yay?n No:32, Kocaeli.
• Türkmen, A. (2018). Türkiye ?hracat?nda Ürün ve Ülke Çe?itlemesinin Sosyo-Ekonomik Belirleyicileri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Yerdelen-Tato?lu, F. (2016). Panel Veri Ekonometrisi - Stata Uygulamal?, Beta Yay?nlar?, ?stanbul.
• Yueh, L. (2020). Büyük Ekonomistler, (Çev: M. Karadeniz), Salon Yay?nlar?, ?stanbul.
• Yurttanç?kmaz, Z. Ç., Kabaday?, B., & Emsen, Ö. S. (2014). Ekonomik Büyüme ve Rekabet Gücü Üzerine Türkiye Analizi. ?stanbul Üniversitesi ?ktisat Fakültesi Ekonometri ve ?statistik Dergisi, 21, 21-46.
• Ç?nar, S. (2011). Gelir ve CO2 emisyonu ili?kisi: Panel birim kök ve e?bütünle?me testi. Uluda? Üniversitesi ?ktisadi ve ?dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2), 71–83.
• Özdemir, D., Riazi, I., Buzda?l?, Ö., ve Emsen, Ö. S. (2018). Do?al Kaynak Ke?fine Dayal? Ekonomik Büyüme Literatüründe Hollanda Hastal??? Çeli?kisi: Suudi Arabistan ve ?ran Üzerine ?ncelemeler (1980-2014), Atatürk Üniversitesi ??BF Dergisi, 32(1), 19-43.
• Özden, E. (2020). Ekonomik Karma??kl?k ve Sürdürülebilir Kalk?nman?n Belirleyicileri: OECD Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Analizler ve Türkiye Özelinde Karar Verme, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.