İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Kırgızistan'da Geçerli mi? Fourier, Toda-Yamamoto Nedensellik Testinden Ampirik Kanıtlar

Özet

Bu çalışma, Kırgızistan ekonomisinde ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerliliğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, 1992'den 2022'ye kadar olan dönemde Kırgızistan'ın yıllık GSYH, ihracat ve ithalat verileri kullanılarak bir analiz gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki temel nedensellik ilişkilerini incelemek için Fourier Toda-Yamamoto (FTY) nedensellik yaklaşımı kullanılmıştır. FTY sonuçları, Kırgızistan'da ihracattan ithalata ve GSYH'den ihracata doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, Kırgızistan ekonomisinde ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçersiz olduğunu ve ihracata dayalı ekonomik büyüme hipotezinin geçerli olduğunu göstermektedir. Sonuçlar, Kırgızistan'da ekonomik büyümenin ihracatı, ihracatın da ithalatı teşvik ettiği anlamına gelmektedir.

Is The Export-Led Growth Hypothesis Valid in Kyrgyzstan? Empirical Evidence from the Fourier, Toda-Yamamoto Causality Test

Abstract

The present study aims to assess the validity of the export-led growth hypothesis within the Kyrgyzstan economy. To this end, an analysis is conducted utilizing annual GDP, export, and import data from Kyrgyzstan during the period spanning from 1992 to 2022. The Fourier Toda-Yamamoto (FTY) causality approach is employed to examine the underlying causality relationships between the variables. The FTY results indicate a unidirectional causality relationship from exports to imports and from GDP to exports in Kyrgyzstan. These findings suggest that the export-led growth hypothesis is invalid in the Kyrgyz economy and that the export-led economic growth hypothesis is valid. The results imply that economic growth encourages exports and exports encourage imports in Kyrgyzstan.

Prof. Dr. Erkan Tokucu (Kafkas University, Kars, Türkiye)
0000-0002-9307-7589  erkan.tokucu@gmail.com

Mr. Cahit Durmuş (Radio and Television Supreme Council , Ankara, Türkiye)
0000-0002-8757-786X  cahitdurmus@yahoo.com

Asst. Prof. Dr. Samet Topal (Kafkas University, Kars, Türkiye)
0000-0003-2986-3697  asttopal@gmail.com

Submitted on: 2024-11-17 Accepted on: 2025-01-03

Year:2025 - Volume:4 Issue:1 Pages: 24-30

DOI: https://doi.org/10.36880/J04.1.0141

Download as PDF

APA style citation: Tokucu, E. , Durmuş, C. , & Topal, S. (2025). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Kırgızistan'da Geçerli mi? Fourier, Toda-Yamamoto Nedensellik Testinden Ampirik Kanıtlar . Avrasya Ekonomileri Dergisi, 4(1), 24-30.

References

• Ağayev, S. (2011). İhracat ve Ekonomik Büyüme Ilişkisi: 12 Geçiş Ekonomisi Örneğinde Panel Eştümleşme Ve Panel Nedensellik Analizleri. Ege Akademik Bakış, 11(2), 241-254.
• Balci, Ş., & Bulut, B. (2023). Avrasya Ekonomik Birliğinde Kırgızistan’ın Genel Durumu. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 60, 127-139.
• Bilgin, C. & Sahbaz, A. (2009). Türkiye’de Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 177-198.
• DEİK (2011). Kırgızistan Ülke Bülteni. Ankara: DEİK
• DEİK (2023). Kırgızistan Bilgi Notu.
• Doğan, B. (2021). Kırgızistan’da Dış Ticaret ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Kırgızistan Araştırmaları, 91.
• Ekanayake, E. M. (1999). Exports and Economic Growth in Asian Developing Countries: Cointegration and Error-Correction Models. Journal of Economic Development, 24(2), 43-56.
• Emery, R.F. (1967). The Relation of Exports and Economic Growth. Kyklos, 20(4), 470-486
• Enders, W., & Lee, J. (2012). A unit root test using a Fourier series to approximate smooth breaks. Oxford bulletin of Economics and Statistics, 74(4), 574-599.
• Ganiev, J., & Baigonushova, D. (2018). Kırgızistan’da Dış Açık Sorunu. Reforma, 1(77), 18-26.
• Ganiyev, J. (2016). Kırgızistan ve Kazakistan’da Dış Ticaret, Döviz Kuru ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 89-101.
• Gül, E., Kamacı, A., & Konya, S. (2013). Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye Örneği. Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-12.
• Hameed, A., Chaudhary, M. A., Khan, K. Y., & Hasan, L. (2005). The Growth Impact of Exports in South Asian Countries. The Pakistan Development Review, 901-919.
• Henriques, I., & Sadorsky, P. (1996). Export-Led Growth or Growth-Driven Exports? The Canadian Case. Canadian Journal of Economics, 540-555.
• Kasım, K. (2011). Türkiye-Kırgızistan İlişkileri: Beklentiler ve Gerçekler. http://www.Analistdergisi.Com/Sayi/2011/09/Turkiye-Kirgizistan-Iliskileribeklentiler-Ve-Gercekler
• Küçükaksoy, İ., Çiftçi, İ. & Özbek, R.İ. (2015). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi: Türkiye Uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 691-720.
• Küçükkaplan, I., Kılıç, E., Pazarcı, S., Kar, A. (2023). G-8 Ülkelerinde Etkin Piyasa Hipotezinin Test Edilmesi: Fourier Kırılmalı Birim Kök Testlerinden Yeni Kanıtlar. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi-Journal of Economic Policy Research, 10(1), 1-18
• Mishra, P. K. (2011). The dynamics of relationship between exports and economic growth in India. International Journal of Economic Sciences and Applied Research, 4(2), 53-70.
• Ronit, M., & Divya, P. (2014). The Relationship Between the Growth of Exports and Growth of Gross Domestic Product of India. International Journal of Business and Economics Research, 3(3), 135-139.
• Shirazi, N. S., & Manap, T. A. A. (2005). Export‐Led Growth Hypothesis: Further Econometric Evidence from South Asia. The Developing Economies, 43(4), 472-488.
• Taştan, H. (2010). Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-98.
• Trade Map (2024). Trade Statistics for International Business Development. https://www.trademap.org/Product_SelProductCountry.aspx?nvpm=1%7c%7c%7c%7c%7cTOTAL%7c%7c%7c2%7c1%7c1%7c1%7c1%7c1%7c1%7c1%7c1%7c1
• Tyler, W. G. (1981). Growth and Export Expansion in Developing Countries: Some Empirical Evidence. Journal of Development Economics, 9(1), 121-130.
• Yardımcıoğlu, F. & Gülmez, A. (2013), Türk Cumhuriyetlerinde İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), 145-161.
• Yıldırım, E. (2015). İhracata Dayali Büyüme İllüzyon Mu? Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testlerinden Kanitlar. International Journal of Economic & Administrative Studies, 8(15).
• Özcan, B., & Özçelebi, O. (2013). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Türkiye İçin Geçerli Mi? Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(1), 1-14.