Türkiye’de Yolsuzluk Endeksinin Borsa İstanbul-100 Endeksi Üzerine Etkisi

Özet

Yolsuzluk genel anlamda ekonomide öngörülebilirliği azaltarak büyümeyi olumsuzlaştırmasının yanı sıra mikro bazda-firma düzeyinde bürokratik ortamdaki katılıkları aşmayı kolaylaştırarak yatırımları ve böylece büyümeyi olumlulaştırabilir. Bu çerçevede ekonominin barometresi olan borsaların da yolsuzluktan olumsuz etkilenebileceği gibi, firma bazında olumlu performansın da borsayı iyileştireceği düşünülmektedir. Çalışmada Türkiye ekonomisinde borsa endeksi ile yolsuzluk ilişkileri, faiz ve gelir değişkenleri de kontrol değişken alınarak, yapısal vektör oto regressif model çerçevesinde 1995-2019 arası dönem için analiz edilmiştir. Bulgular, Türkiye’de yolsuzluğun borsayı artırıcı etkiler yarattığını göstermiştir. Bunda da borsanın despotik Leviathan yapısını derinleştirici fonksiyon gördüğü söylenebilir. Bu yönüyle borsa yarı güçlü piyasa etkinliği motifiyle hareket eden ortamında, bir yatırımcı için adeta belirsizlik anlamı taşıyarak ortalama yatırımcı açısından borsaya yönelimi riskli kılmaktadır. Kısaca, borsanın yolsuzluk algısıyla yükseliş yaptığına dair bir imajın varlığı uzun dönemde sermaye yetersizliği çeken Türkiye için sorun olacağı söylenebilir.

Anahtar kelimeler: Yolsuzluk endeksi, Borsa İstanbul, SVAR analizleri

The Effect of Corruption Index on the Istanbul100 Stock Exchange Index in Turkey

Abstract

While corruption generally negatively affects growth by reducing predictability in the economy, it can have a positive effect on investments and thus growth by making easier to overcome rigidities in the bureaucratic environment at the micro-firm level. In this context, stock markets, which are the barometer of the economy, may be negatively affected by corruption and it is thought that the positive performance on the basis of the company will improve the stock market. In the study, it has been studied the relationships between stock market and corruption, using interest rate and per capita income as control variables, in the framework of the structural vector auto regressive model for the period from 1995 to 2019, The findings show that corruption enhances the stock market in Turkey. It can be said that the despotic Leviathan structure plays a deepening role in this situation. From this respect, the stock market, in an environment in which it acts with a semi-strong market efficiency motive, has almost the meaning of uncertainty for an investor and so makes it risky for the average investor to go towards the stock market. In sum, it can be said that the presence of such an image that the stock market rallies by virtue of corruption becomes a problem for Turkey which needs capital accumulation over long periods of time.

Keywords: Corruption index, Istanbul Stock Exchange, SVAR analysis

Dr. Hatıra Sadeghzadeh Emsen (Atatürk University, Erzurum, Türkiye)
0000-0001-8824-0401  sadeghzadeh@gmail.com

Asst. Prof. Dr. Ziya Çağlar Yurttançıkmaz (Atatürk University, Erzurum, Türkiye)
0000-0001-7474-1096  ziya@atauni.edu.tr

Prof. Dr. Mine Gerni (Marmara University, Istanbul, Türkiye)
0000-0002-3431-0977  minegerni@yahoo.com

Prof. Dr. Ömer Selçuk Emsen (Atatürk University, Erzurum, Türkiye)
0000-0002-1809-0513  osemsen@hotmail.com

Submitted on: 2021-10-15 Accepted on: 2022-07-21

Year:2022 - Volume:1 Issue:2 Pages: 20-29

DOI: https://doi.org/10.36880/J01.2.0108

Download as PDF

APA style citation: Emsen, H. S. , Yurttançıkmaz, Z. Ç. , Gerni, M. , & Emsen, Ö. S. (2022). Türkiye’de Yolsuzluk Endeksinin Borsa İstanbul-100 Endeksi Üzerine Etkisi. Avrasya Ekonomileri Dergisi, 1(2), 20-29.

References

• Acemoğlu, D., & James A.R. (2020). Dar Koridor: Devletler, Toplumlar ve Özgürlüğün Geleceği. (Çev: Y. Taşkın), Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık, İstanbul.
• Al-Shraideh, Y., & Malawi, A. (2021). The Impact of Corruption on the Volume of Trade in Amman Stock Exchange. Yarmouk University, Jordan (Erişim: Mart 2021)
• Barasa, J.W. (2014). Macro-economic determinants of stock market performance in Kenya: Case of Nairobi securities exchange. (Doctoral dissertation, University of Nairobi).
• Bolgorian, M. (2011). Corruption and stock market development: A quantitative approach. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 390(23-24), 4514-4521.
• Corruption Perceptions Index; https://www.transparency.org/
• Department for International Development (2015). Why Corruption Matters: Understanding Causes, Effects and how to Address them: Evidence Paper on Corruption, Ukaid.
• Diamond, J. (2018). Tüfek, Mikrop ve Çelik, (Çev. Ü. İnce), Pegasus Yayıncılık, İstanbul.
• Dreher, A., & Herzfeld, T. (2005). The economic costs of corruption: A survey and new evidence. Available at SSRN 734184.
• Dünya Bankası; https://databank.worldbank.org/home.aspx
• Efeoğlu, R, & Emsen, Ö. S. (2021). Kamu Harcama Alt Kalemleri ve Yolsuzluk İlişkileri. (Yayın Sürecindeki Makale).
• Efeoğlu, R., Azgün, S., & Emsen, Ö. S. (2020). Makroekonomik Performans Göstergelerinin Yolsuzluğa Etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2116-2137.
• FRED Economic Data; https://fred.stlouisfed.org/series/INTDSRTRM193N
• Gerni, M., Sadegzadeh-Emsen, H., Yurttançıkmaz, Z. Ç., & Emsen, Ö.S. (2020). Belirsizlik ve Borsalar Arasında Bulaşma Etkileri: S&P’den BİST100’e. In International Conference on Eurasian Economies 2020, pp. 85-92. https://doi.org/10.36880/C12.02395
• Gyimah-Brempong, K., & de Camacho, S. M. (2006). Corruption, Growth, and Income Distribution: Are there Regional Differences? Economics of Governance, 7(3). 245-269.
• Haque, M. E., & Kneller, R. (2008). Public Investment and Growth: The Role of Corruption. Discussion Paper No. 98, Manchester: CGBCR.
• Ibraheem, N. K., Umar, G., & Ajoke, F. A. (2013). Corruption and economic development: Evidence from Nigeria. Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 33(2451), 1-11.
• Kozak, İ. E. (1996). İbn Haldun’un, Kamu Yönetiminin Ekonomik ve Sosyal Gelişmeye Etkilerine İlişkin Görüşlerine Günümüzden Bir Bakış. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12, 114-126.
• Lau, C.K.M., Demir, E., & Bilgin, M.H. (2013). Experience-based Corporate Corruption Andstock Market Volatility: Evidence from Emerging Markets. Emerging Markets Review, 17, 1-13.
• Mai, P. L. C. (2000). Corruption and Stock Market Development in EAP Countries. Investment Management and Financial Innovations, 17(2), 266-276.
• Milyo, J. (2014). Corporate Influence and Political Corruption Lessons from Stock Market Reactions to Political Events. The Independent Review, 19(1), 19-36.
• Mo, P. H. (2001). Corruption and economic growth. Journal of comparative economics, 29(1), 66-79.
• Mouselli, S., Aljazaerli, M.A., & Sirop, R. (2016). Corruption and stock market development: New evidence from GCC countries. Business: Theory and Practice, 17(2), 117-127.
• Nwankwo, O. (2014). Impact of Corruption on Economic Growth in Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(6), 41-46.
• Omodero, C. O., & Dandago, K. I. (2018). Corruption and stock market performance in Nigeria. Annals of Spiru Haret University. Economic Series, 18(4), 23-40.
• Rahman, A., Kisunko, G., & Kapoor, K. (2000). Estimating the effects of corruption: implications for Bangladesh. Policy Research Working Paper No. 2479, World Bank Publications.
• Sadegzadeh-Emsen, H., Emsen, Ö.S., & Yalçınkaya, Ö. (2020). Taylor Kuralı Mekanizmasına Benzer Şekilde Bir Mekanizma İnşası Çabası: BİST-100 Üzerine Sınamalar. Journal of Life Economics, 7(1), 79-102.
• Seyidoğlu, H. (2013). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama, Güzem Can Yayınları, İstanbul.
• Sims, C.A., (1980). Macroeconomics and Reality. Econometrica, 48(1), 1-48.
• Sunkanmi, O. A., & Isola, A. L. (2014). Corruption and economic growth in Nigeria. Journal of Economics and Sustainable Development, 5(6), 45-56..
• Swaleheen, M. (2011). Economic growth with endogenous corruption: an empirical study. Public Choice, 146(1), 23-41.
• Wang, Y., & You, J. (2012). Corruption and firm growth: Evidence from China. China Economic Review, 23(2), 415-433.
• Yalçınkaya, Ö. (2019). Küresel Ekonomik, Politik ve Jeopolitik Belirsizliklerin Makroekonomik Etkileri: Türkiye Ekonomisi Üzerine SVAR Analizi (1992:Q1-2018Q:2). Journal of Yasar University, 14(53), 56-73.
• Yartey, C. A. (2010). The institutional and macroeconomic determinants of stock market development in emerging economies. Applied Financial Economics, 20(21), 1615-1625.
• Yurdakul, M.O. (2013). Bir Kamusal Başarısızlık Ürünü Olarak Yolsuzluk ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Üzerindeki Etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.