Türkiye Enflasyon Oranlarının İktisadi Belirleyicileri: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Özet

Son yıllarda Türkiye ekonomisinde, döviz kuru, kredi miktarındaki artış, para arzı ve GSYİH’daki artış gibi bir dizi değişken nedeniyle tüketici fiyatları temelli enflasyon oranlarında artışlar gözlenmektedir. Politika yapıcılarının, enflasyon oranlarını düşürebilmek için enflasyonun hangi değişkenlerden etkilendiğini doğru tespit etmeleri gerekir. Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinde gözlemlenen enflasyon oranlarının iktisadi belirleyicileri 2003-2021 dönemi için Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Testi (ARDL) modeli kullanılarak tespit edilmiştir. Enflasyon oranlarının iktisadi belirleyenlerini tespit edebilmek için para arzı, dolar/TL döviz kuru, faiz oranları, tüketici kredileri ve GSYİH değişkenleri tercih edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, kısa dönemde enflasyonun geçmiş yıllardaki değerleri ve dolar/TL döviz kurunun; uzun dönemde ise reel parasal büyüklüklerin enflasyon oranları üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Kısa ve uzun dönemde ise, faiz oranlarıyla enflasyon oranları arasında zayıf bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar kelimeler: Enflasyon oranı, Türkiye ekonomisi, Gecikmesi dağıtılmış otoregresif sınır test

Economic Determinants of Turkish Inflation Rates: An ARDL Bounds Testing Approach

Abstract

Consumer price index-based inflation rates have increased in the recent years in Turkey due to increases in a number of variables, such as exchange rates, loans, money supply and GDP. In order to choose appropriate policies to reduce the inflation rates, policy makers should determine the economic determinants of inflation accurately. In this paper, the economic determinants of Turkish inflation rates are investigated using Autoregressive Distributed Lag (ARDL) bound test over the sample period of 2003-2021. In order to determine the economic determinants of inflation rates, money supply, dollar/TL exchange rates, interest rates, consumer loans and GDP are selected as explanatory variables. According to the results of this study, in the short-run the lagged values of inflation and dollar/TL exchange rate have an effect on inflation rates; and in the long-run the real money balances is the most effective variable. The relation between the real interest rate and inflation rates are weak both in the short- and in the long-run.

Keywords: Inflation rate, Turkish economy, Autoregressive distributed lag bound test

Dr. Bekir Aşık (Istanbul Beykent University, Istanbul, Türkiye)
0000-0002-2221-016X  bekirasik@beykent.edu.tr

Submitted on: 2021-10-15 Accepted on: 2022-01-12

Year:2022 - Volume:1 Issue:1 Pages: 16-24

DOI: https://doi.org/10.36880/J01.1.0103

Download as PDF

APA style citation: Aşık, B. (2022). Türkiye Enflasyon Oranlarının İktisadi Belirleyicileri: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Avrasya Ekonomileri Dergisi, 1(1), 16-24.

References

• Alev, N. (2019). Türkiye'de Enflasyonun Belirleyicileri: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı (2006:Q1-2018:Q2 Dönemi). Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 3(1), 1-18.
• Bane, J. (2018). Dynamics and Determinants of Inflation in Ethiopia. A. Heshmati and H. Yoon (eds.), Economic Growth and Development in Ethiopia, Perspectives on Development in the Middle Eastand North Africa (MENA) Region, 67-84.
• Bayo, F. (2005). Determinants of Inflation in Nigeria: An Empirical Analysis. International Journal of Humanities and Social Science, 1(10), 1-10.
• Ellahi, N. (2017). The Determinants of Inflation in Pakistan: An Econometric Analysis. The Romanian Economic Journal(64), 1-12.
• Engle, R. F., & Granger, C. W. (1987, March). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. 55(2), 251-276.
• Greenidge, K., & DaCosta, D. (2009). Determinants of Inflation in Selected Caribbean Countries. Business, Finance & Economics in Emerging Economies, 4(2), 371-397.
• Göçer, İ., Aydın, N., & Sümer, A. L. (2016). Türkiye’de Son Yıllarda Enflasyonun Belirleyicileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi. Bankacılar Dergisi(98), 1-20.
• Hashem, P. M., Shin, Y., & Smith, R. J. (1999). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Long-run Relationships. Cambridge Working Papers in Economics(9907).
• Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economic and Statistic, 52(2), 169-210.
• Karahan, P., & Uslu, N. Ç. (2018). Türkiye'de Phillips Eğrisinin Geçerliliği Üzerine Dinamik bir Analiz. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 55(636), 1-11.
• Karahan, Ö., & Çolak, O. (2020). Inflation and Economic Growth in Turkey: Evidence from a Nonlinear ARDL Approach. M. Janowicz-Lomott et al. (eds.), Economic and Financial Challenges for Balkan and Eastern European Countries, Springer Proceedings in Business and Economics, 33-45.
• Kwon, D.-H., & Koo, W. W. (2009). Price Transmission Mechanisms among Disaggregated Processing Stages of Food: Demand-pull or Cost-push? Journal of Rural Development, 35(5), 65-81.
• Laryea, S. A., & Sumaila, U. R. (2001). Determinants of Inflation in Tanzania. CMI Working Papers(12), 1-21.
• Lissovolik, B. (2003, June). Determinants of Inflation in a Transition Economy: The Case of Ukraine. IMF Working Paper(03/26), 1-36.
• Monfort, B., & Pena, S. (2008). Inflation Determinants in Paraguay: Cost Push versus Demand Pull Factors. IMF Working Papers(08/270), 1-43.
• Oktayer, A. (2010). Türkiye’de Bütçe Açığı, Para Arzı Ve Enflasyon İlişkisi. Maliye Dergisi(58), 431-447.
• Pesaran, H. J., & Smith, R. J. (1998). Structural Analysis of Cointegration VARs. Journal of Economic Survey, 12(5), 471-505.
• Pesaran, H. J., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics(16), 289-326.
• Pesaran, H. M., & Shin, Y. (1999). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. In S.Strom, A. Holly and P. Diamond (Eds.), Chapter 11 in Econometrics and Economic Theory in the 20th Century the Ragnar Frisch Centennial Symposium, 371-413.
• Tuğcu, C. T., Uzun, A. M., & Özkök, İ. (2019). The Impact of Import on Inflation: an ARDL Analysis for the Turkish Economy. Akdeniz İİBF Dergisi, 19(2), 415-426.
• Yamaçlı, D. S., & Saatçi , M. (2016). Türkiye’de Tüketici Enflasyonunun İktisadi Belirleyicileri: ARDL Analizi. Business and Economics Research Journal, 7(3), 53-71
• Şahinoğlu, T., Özden, K., Başar , S., & Aksu , H. (2010, Ocak-Haziran). Türkiye'de Enflasyon Oluşumu: ARDL Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 1(100102), 28-46.