Enflasyon Belirsizliği ve Friedman-Ball Hipotezi: Türkiye Örneği

Özet

Friedman-Ball Hipotezi, enflasyonun, enflasyon belirsizliğini de arttırmak suretiyle görünmeyen ilave maliyetlerine dikkat çekmektedir. Hipotez, enflasyon ve enflasyon belirsizliği arasında pozitif bir ilişki olduğunu ve enflasyonun yükseldiği dönemlerde asimetrik bilgi sorunu nedeni ile enflasyon belirsizliğini de arttırdığını savunmaktadır. Literatürde, enflasyon ve enflasyon belirsizliği arasındaki ilişkiye yönelik tartışmalar Okun (1971), Gordon (1971) ile başlamış ve Friedman (1977), Ball (1992) ile sürmüştür. Günümüzde konuya olan ilgi önemli ölçüde azalmıştır; bunun nedeni enflasyon oranlarının çoğu ülkede ılımlı seviyelerde seyretmekte, hatta az sayıda ülkede negatife dahi (deflasyon) geçmiş olduğudur. Aralarında Türkiye’nin de olduğu bazı ülkelerde ise, enflasyon sorunu ve neden olduğu maliyetler gündemde kalmaya devam etmektedir. Nitekim, Türkiye ekonomisi için Friedman-Ball hipotezinin geçerli olup olmadığı ile ilgili önemli bir literatür mevcuttur. Türkiye’de enflasyonun neden olduğu enflasyon belirsizliğini inceleyen önemli çalışmalar arasında Neyaptı ve Kaya (2001), Berüment vd. (2003) başta gelmektedir. Türkiye ekonomisinde yüksek enflasyonun yine enflasyon üzerinde yarattığı belirsizlik ile yatırım ve üretim gibi diğer bazı makroekonomik değişkenler üzerinde olumsuz etkilerine dikkat çeken ve ekonominin uzun dönem büyüme performansının gerisinde kalmasına da neden olabildiğini gösteren bu çalışmaların güncellenmesi arayışı, çalışmamızın çıkış gerekçesidir. Türkiye ekonomisi özelinde 1985:01 – 2020:12 dönem verilerinin kullanıldığı çalışmamız, Friedman-Ball hipotezinin geçerliliği sınamaktadır. Analiz sürecinde TGARCH ve EGARCH modelinden yararlanılmış olup, elde edilen bulgular Friedman-Ball hipotezini doğrulayacak şekilde, Türkiye’de yüksek enflasyonun, enflasyon belirsizliğini hem kısa hem de uzun dönemde arttırdığını teyit etmektedir. Bulgularımız, enflasyonla mücadelenin önemine ve konunun, görünmeyen ilave maliyetleri nedeniyle, sadece enflasyon sorunu olmayabileceğine de dikkat çekmektedir.

Anahtar kelimeler: Enflasyon belirsizliği, Friedman-Ball hipotezi, TGARCH ve EGARCH modelleri

Inflation Uncertainty and Friedman-Ball Hypothesis: The Case of Turkey

Abstract

Friedman-Ball's hypothesis draws attention to the invisible additional costs of inflation, which results from increasing inflation uncertainty. The hypothesis argues that there is a positive relationship between inflation and inflation uncertainty, and that increasing inflation brings along more inflation uncertainty due to an asymmetric information problem. In the literature, discussions about the relationship between inflation and inflation uncertainty started with Okun (1971), Gordon (1971), and continued with Friedman (1977), Ball (1992). At the present, interest in this issue has decreased significantly, due to the fact that inflation rates are at moderate levels in most countries and are even negative (deflation) in a small number of countries. In some countries including Turkey, however, the inflation problem and its resulting costs remain as current and active topics. Indeed, there exist significant literature about whether or not the Friedman-Ball hypothesis is valid for the Turkish economy. Some of the most important studies about the inflation and the resulting uncertainty in Turkey are done by Neyaptı and Kaya (2001), Berüment, et al. (2003). The motivation and the purpose of this study is updating the research on the high inflation and inflation uncertainty, the resulting costs with respect to macroeconomic variables such as investments and production, which may hinder the long-run economic growth performance in Turkey. This study examines new evidence about the validity of the Friedman-Ball hypothesis for the Turkish economy utilizing data over the period of 1985:01 – 2020:12. The results of the TGARCH and EGARCH models verify the validity of the Friedman-Ball hypothesis for Turkey and indicate that high inflation increases inflation uncertainty both in the short- and long-run. Overall, the analyses point out to the importance of striving against inflation because the problem may be more than just high inflation due to its aforementioned invisible additional costs.

Keywords: Inflation uncertainity, Friedman-Ball hypothesis, TGARCH and EGARCH models

Prof. Dr. Harun Bal (Çukurova University, Adana, Türkiye)
0000-0003-0878-8253  balharun@gmail.com

Ph.D. candidate Esma Erdoğan (Çukurova University, Adana, Türkiye)
0000-0002-7324-8512  esma01erdogan@gmail.com

Ph.D. candidate Ayat Abdelrahim Suliman Esaa (Çukurova University, Adana, Türkiye)
0000-0002-8521-0896  ayot1992@gmail.com

Submitted on: 2021-10-21 Accepted on: 2022-01-12

Year:2022 - Volume:1 Issue:1 Pages: 1-15

DOI: https://doi.org/10.36880/J01.1.0102

Download as PDF

APA style citation: Bal, H. , Erdoğan, E. , & Esaa, A. A. S. (2022). Enflasyon Belirsizliği ve Friedman-Ball Hipotezi: Türkiye Örneği. Avrasya Ekonomileri Dergisi, 1(1), 1-15.

References

• Baillie, R.T., Chung, C., & Tieslau, M. A. (1996). Analysing inflation by the fractionally integrated ARFIMA–GARCH model. J. Appl. Econometrics. 11, 23-40.
• Akyazı, H., & Artan, S. (2004). Türkiye’de Enflasyon-Enflasyon Belirsizliği İlişkisi ve Enflasyon Hedeflemesinin Enflasyon Belirsizliğini Azaltmadaki Rolü. TBB Bankacılar Dergisi, 48, 3-17.
• Alakbarov, N., & Gök, A. (2020). Enflasyon Belirsizliği ve Enflasyon İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir Araştırma: Türkiye Örneği. International Journal of Applied Economic and Finance Studies 5(1), 41-57.
• Ball, L. (1992). Why Does High Inflation Raise Inflation Uncertainty? Journal of Monetary Economics, 29(3), 371-388.
• Ball, L., & Cecchetti, S. (1990). Inflation and Uncertainty at Short and Long Horizons. Brookings Papers on Economic Activity 21(1), 215-254.
• Barimah, A., & Amuakwa-Mensah, F. (2012). Does Inflation Uncertainty Decrease with Inflation? A GARCH Model of Inflation and Inflation Uncertainty. Journal of Monetary and Economic Integration, 12(2), 1-61.
• Barro, R. (1995). Inflation and Economic Growth, Bank of England Quarterly, May, 166–176.
• Bawa, S., Abdullahi, I. S., & Ibrahim, A. (2016). Analysis of inflation dynamics in Nigeria (1981-2015). CBN Journal of Applied Statistics, The Central Bank of Nigeria, Abuja, 7(1), 255-276.
• Berument, H., Metin-Ozcan, K., & Neyapti, B. (2001). Modelling inflation uncertainty using EGARCH: An application to Turkey. Federal Reserve Bank of Louis Review, 66, 15-26.
• Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity. Journal of Econometrics 31(3), 307-327. https://doi.org/10.1016/0304-4076(86)90063-1
• Bollerslev, T., & Wooldridge, J. M. (1992). Quasi-Maximum Likelihood Estimation and Inference in Dynamic Models with Time-Varying Covariances. Econometric Reviews, 11, 143-172. https://doi.org/10.1080/07474939208800229
• Caporale, G. M., Onorante, L., & Paesani, P. (2009). Inflation and Inflation Uncertainty in the Euro Area. Cesifo Working Paper Series, 2720.
• Case, K. E., Fair, R. C., & Oster, S. E. (2013). Principles of Microeconomics. Pearson Education.
• Cukierman, A., & Meltzer, A. (1986). A Theory of Ambiguity, Credibility, and Inflation under Discretion and Asymmetric Information. Econometrica, 54(5), 1099-1128.
• Demirgil, H. (2011). Politik İstikrarsızlık, Belirsizlik ve Makroekonomi: Türkiye Örneği (1970-2006). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 31(2), 123-144.
• Ekinci, A., & Genç, M. (2018). Inflation and Inflation Uncertainty in Turkey: Evidence From EGARCH Modeling. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Harun TERZİ Özel Sayısı, 475-486. https://doi.org/10.18092/ulikidince.451734
• Enders, W. (2010). Applied Econometric Time Series. John Wiley and Sons.
• Erdem, H. F., & Yamak, R. (2013). Türkiye’de Enflasyon ve Enflasyon Belirsizliği: Kalman Filtre Yaklaşımı. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 17(2), 65-80.
• Erkam, S. (2008). Enflasyon ve Enflasyon Belirsizliği: Türkiye Örneği. Sosyoekonomi, 7(7), 157-174.
• Fischer, S. (1993). The Role of Macroeconomic Factors in Growth. Journal of Monetary Economics, 32(3), 485–512. https://doi.org/10.1016/0304-3932(93)90027-D
• Friedman, M. (1977). Nobel Lecture: Inflation and unemployment. Journal of Political Economy, 85(3), 451-472.
• Grier, K. B., & Perry, M. J. (1998). On inflation and inflation uncertainty in the G7 countries. J. International Money and Finance. 17, 671–689.
• Göktaş, P., & Dişbudak, C. (2014). Modelling Inflation Uncertainty with Structural Breaks Case of Turkey (1994–2013). Hindawi Publishing Corporation Mathematical Problems in Engineering Volume 2014, Article ID 284161, 19.
• Holland, S. (1993). Uncertain Effects of Money and the Link between the Inflation Rate and Inflation Uncertainty. Economic Inquiry, 39-51.
• Holland, S. (1995). Inflation and uncertainty: tests for temporal ordering, Journal of Money Credit Bank, 27(3), 827-837.
• Hossain, A. (2014). Inflation and Inflation Volatility in Australia. Journal of Applied Economics and Policy 33(2), 163–185. https://doi.org/10.1111/1759-3441.12075
• Jiranyakul, K., & Opiela, T. (2010). Inflation and Inflation Uncertainty in the ASEAN-5 Economies. Journal of Asian Economics, 21, 105-112.
• Karanasos, M., & Schurer, S. (2008). Is the Relationship Between Inflation and Its Uncertainty Linear? German Economic Review, 9(3), 265-286.
• Keskek, S., & Orhan, M. (2010). Inflation and inflation uncertainty in Turkey. Applied Economics, 42(10), 1281-1291.
• Kontonikas, A. (2004). Inflation and inflation uncertainty in the United Kingdom, evidence from GARCH modelling. Economic Modelling. 21, 525–543.
• Korap, L., & Saatçioğlu, C. (2009). New Time Series Evidence for the Causality Relationship Between Inflation and Inflation Uncertainty in the Turkish Economy, Dogus University Journal, 10(2), 235- 248.
• McCallum, B. T., & E. Nelson. (2011). Money and Inflation: Some Critical Issues. Handbook of Monetary Economics içinde, edited by Friedman, B. M. & M. Woodford, 97–153. Vol. 3A. Amsterdam: Elsevier Science.
• Montiel, P. J. (2003). Macroeconomics in Emerging Markets. Cambridge: Cambridge University Press.
• Neyapti, B. (2000). Inflation and Inflation Uncertainty in Turkey: Evidence from the Past Two Decades. The Empirical Economics Letters, 13(4), 401-411.
• Okun, A. M. (1971). The Mirage of Steady Inflation. Brookings Papers on Economic Activity, 1971(2), 485-498.
• Oltulular, S., & Terzi, H. (2006). Yüksek Enflasyon Enflasyon Belirsizliğini Artiriyor mu? Ekonometri ve İstatistik, 3, 1-22.
• Pourgerami A., & Maskus K. E. (1987). The Effects of Inflation on the Predictability of Price Changes in Latin America: Some Estimates and Policy Implications, World Development, 15(2), 287-290.
• Rizvi, S. K., & Naqvi, B. (2010). Asymmetric Behavior of Inflation Uncertainty and Friedman-Ball Hypothesis: Evidence from Pakistan, The Lahore Journal of Economics 15(2),1-33.
• Samut, P. K. (2014). The Effect Of Inflation Uncertainty On Price Components: The Case Of Turkey. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 21-40.
• Sever, E., & Demir, M. (2008). Enflasyon hedeflemesi sürecinde enflasyon ve enflasyon belirsizliği ilişkisinin analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 24(1), 41-63.
• Su, C.W. Yu, H., Chang, H.L., & Li, X.L. (2016). How does inflation determine inflation uncertainty? A Chinese perspective. Quality and Quantity, 51(3), 1417-1434.
• Tao, R., Li, Z. Z., Li, X. L., & Su, C. W. (2018). A Reexamination of Friedman-Ball’s Hypothesis in Slovakia: Evidence from Wavelet Analysis. Romanian Journal of Economic Forecasting, 21(4), 41-54.
• Telatar, F. (2003). Türkiye’de Enflasyon, Enflasyon Belirsizliği ve Siyasi Belirsizlik Arasındaki Nedensellik İlişkileri. İktisat, İşletme ve Finans, 18(203), 42-51.
• Thornton, J. (2006). High and Variable Inflation: Further Evidence on the Friedman Hypothesis. Southern African Journal of Economics, 74, 167-171.
• Thornton, J. (2008). Inflation and Inflation Uncertainty in Argentina, 1810–2005. Economics Letters, 98, 247–252.
• Yılmaz, A. B., Yılmaz, B., & Demir, E. (2017). Enflasyon Oranları ile Enflasyon Belirsizliğinin Arasindaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: Türkiye Örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 37, 99-112.
• Özdemir, Z. A., & Fisunoğlu, M. (2008). On the Inflation-Uncertainty Hypothesis in Jordan, Philippines and Turkey: A Long Memory Approach. International Review of Economics and Finance, 17, 1–12.
• Özer, M., & Türkyılmaz, S. (2005). Türkiye’de Enflasyon ile Enflasyon Belirsizliği Arasındaki İlişkinin Zaman Serisi Analizi, İktisat İşletme ve Finans, 20, 93–104.
• Ünsal, E. (2013). Makro İktisat. İmaj Yayın Evi, Ankara, ISBN: 9789757852674.
• Şahin, A., & Ülke, V. (2015). Farklı Belirsizlik Düzeylerinde Faiz Oranının Makroekonomik Değişkenlere Etkileri: Türkiye Üzerine Etkileşimli Vektör Otoregresif Modeli Uygulaması. Central Bank Review, 15(1), 65-93.