Journal of Eurasian Economies

Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi

Özet

Ekonomik araştırmaların ana konularından biri dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkidir. Ekonomik kalkınmanın temel taşını oluşturan dış ticaret, kaynakların dağılımının ve üretimin optimal seviyede yapılması ile ekonomik büyümeyi canlandırır. Bu kapsamda, bu çalışma, dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi analiz etmeyi amaçlamıştır. Bu doğrultuda, Türkiye’ye ait 1960-2019 dönemi için yıllık veri seti kullanılarak nedensellik analizi yapılmıştır. Analizde, Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (sabit fiyatlarla 2010=100) ithalat ve ihracat değişkenleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. Yapılan Granger nedensellik test sonuçlarına göre, GSYİH, ihracatın ve ithalatın nedeni bulunmuştur. Ele alınan dönem bazında, ihracat ve ithalat GSYİH nedeni değilken, benzer şekilde, ithalat ve ihracat arasında da karşılıklı bir nedensellik ilişkisi saptanmamış ve elde edilen bu sonuçların gerekçeleri tartışılmıştır.

Anahtar kelimeler: Ekonomik büyüme ve kalkınma, Dış ticaret, Granger nedensellik testi,

The Relationship between Foreign Trade and Economic Growth: Causality Analysis

Abstract

One of the main topics of economic research is the relationship between foreign trade and economic growth. Foreign trade, which is the cornerstone of economic development, stimulates economic growth via improving the resource allocation and the optimal level of production. In this context, this study aimed at analyzing the relationship between foreign trade and economic growth. For this aim, causality analysis was carried out by using the annual data set for Turkey for the period of 1960-2019. In the analysis, the relationship between the Gross Domestic Product (2010 = 100 at constant prices) and import and export variables is discussed. According to the Granger causality test results, the reason for GDP, exports and imports was found. On the basis of the period discussed, while exports and imports are not the reasons for GDP, similarly, a mutual causality relationship between imports and exports was not determined, and the reasons for these results were discussed.

Keywords: Economic growth and development, Foreign trade, Granger causality test,

Zeynep Emir (Beykent University, Istanbul, Türkiye)
0000-0003-2649-3504  zeynepemir@beykent.edu.tr

Fatma Dizge (Beykent University, Istanbul, Türkiye)
0000-0001-5061-5378  dizgefatma@gmail.com

Gönderim tarihi: 2022-04-21 Kabul tarihi: 2022-12-24

Year:2023 - Volume:2 Issue:1 Pages: 18-24

DOI: https://doi.org/10.36880/J02.1.0110

Download as PDF

APA style citation: Emir, Z. , & Dizge, F. (2023). Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Avrasya Ekonomileri Dergisi, 2(1), 18-24.

References

  • Acar, T. (2018). Regresyon Modellerinde Kademeli Kırılma ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Acar, T., & Topdağ, D. (2020). Seçilmiş OPEC ve MENA Ülkelerinde Doğal Kaynak Bağımlılığı ve Kurumsal Gelişmenin Ekonomik Kalkınma Üzerine Etkisi: Panel Kantil Regresyon Yaklaşımı. Yıldırım, Z. (Ed.) Ekonometrik Modeller I içinde (95-115). İstanbul: Gazi Yayınevi
  • Acet, H., Erdoğan, S., & Köksal, M. (2016). İthalat, İhracat ve Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Uygulaması. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 145-161.
  • Akcan, A.T., & Metin, İ. (2018). Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Turkish Studies, 13(1), 1-14. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13138
  • Aktaş, C. (2009). Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 35-474.
  • Alavinasab, S.M. (2013). Foreign Trade and Economic Growth in Iran: An Empirical Study. International Journal of Acedemic Research in Business and Social Sciences, 3(11), 508-519.
  • Bilgin, C., & Şahbaz, A. (2009). Türkiye’de Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 177-198.
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.
  • Elbeydi, K. R., Hamuda, A. M., & Gazda, V. (2010). The relationship between export and economic growth in Libya Arab Jamahiriya. Theoretical and Applied economics, 1(1), 69-76.
  • Erdoğan, M. (2006). Türkiye’nin İhracat Yapısındaki Değişme ve Büyüme İlişkisi Kontegrasyon ve Nedensellik Testi uygulaması. Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 10(9), 30-39.
  • Fuller W.A. (1976). Introduction to Statistical Time Series, John Wiley, New York.
  • Gerni, C., Emsen, O.S., & Değer, M.K. (2008). İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980-2006 Türkiye Deneyimi. 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir.
  • Gül, E., & Kamacı, A. (2012). Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 81-91.
  • Gülmez, Z. (2019). Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme ve İstihdam Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kim, D.H., & Lin, S.C. (2009). Trade and Growth at Different Stages of Economic Development. Journal of Development Studies, 45(8), 1211-1224.
  • Korkmaz, S. (2014). Türkiye Ekonomisinde İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Business and Economics Research Journal, 5(4), 119-128.
  • Korkmaz, S., & Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3), 47-76.
  • Kumari, D., & Malhotra, N. (2014). Export-Led Growth in India: Cointegration and Causality Analysis. Journal of Economics and Development Studies, 2(2), 297-310.
  • Kurt, S., & Berber, M. (2008). Türkiye'de dışa açıklık ve ekonomik büyüme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 57-80.
  • Kıyak, Ö. (2019). Döviz kuru ve dış ticaret ilişkisinin belirlenmesi: Türkiye üzerine bir analiz. Yüksek Lisans Tezi, KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Leybourne, S. J., Mills, T. C., & Newbold, P. (1998). Spurious rejections by Dickey–Fuller tests in the presence of a break under the null. Journal of Econometrics, 87(1), 191-203.
  • Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 57, 1361-1401.
  • Perron, P., & Qu, Z. (2007). A simple modification to improve the finite sample properties of Ng and Perron's unit root tests. Economics letters, 94(1), 12-19.
  • Shıbab, R., Soufan, T., & Abdul-Khaliq, S. (2014). The Causal Relationship Between Exports and Economic Growth in Jordan. International Journal of Business and Social Science, 5(3), 302-308.
  • Taştan, H. (2010). Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik ilişkilerinin Spektral Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-98.
  • Tuncer, İ. (2002). Türkiye’de İhracat İthalat ve Büyüme: Toda-Yamamoto Yöntemiyle Granger Nedensellik Analizleri (1980- 2000). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), 145- 160.
  • Tunçsiper, B., & Rençber, E.Z. (2017). Dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(2), 619-630.
  • Uçan, O., & Koçak, E. (2014). Türkiye’de Dış Ticaret ve Büyüme Arasındaki İlişki. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 51-60.
  • Yiğidim, A., & Köse N. (1997). İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü Türkiye Örneği (1980-1996). Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 8(26), 71-85.
  • Özcan, B., & Özçelebi, O. (2013). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Türkiye İçin Geçerli Mi? Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(1), 1-14.
  • Özel, H. (2018). E-7 Ülkelerinde Dış Ticaretin Ekonomik Büyümeye Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 358-369.
  • Şahin, D., & Durmuş, S. (2018). Türkiye’de Dış Ticaret Ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 1114-1122.
  • Şerefli, M. (2016). Dış ticaretin ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 133-143.

© Eurasian Economists Association International Congress on Eurasian Economies  Türkçe